EVLİLİĞİN İPTALİ
Medeni Kanunumuz evliliğin iptal sebeplerini saymıştır. Evliliğin iptali sebepleri sınırlı sayıda olup aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.
1)Evlilik sırasında eşlerden birinin evli bulunması
2)Evlilik sırasında eşlerden birinin sürekli ayırt etme gücünden yoksun olması
3)Eşlerden birinin evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığının bulunması
4) Eşlerden birinin evlenmeye engel olacak derecede hısımlığının bulunması
Bu saydığımız sebepler mutlak sebeplerdir. Sayacağımız nisbi sebeplerle de evliliğin iptali mümkündür.
Nisbi sebepler ise şunlardır :
1)Ayırt etme gücünden geçici yoksunluk
2)Yanılma Hali
a)evlenmeyi hiç istemediği yahut evlendiği kişi ile evlenmeyi düşünmediği halde yanılarak bu evliliğe razı olmuşsa
b)eşinde bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez hale sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmişse
3)Aldatma
a)eşinin namus ve onur hakkında doğrudan doğruya onun tarafından veya onun bilgisi dışında bir başkası tarafından aldatılarak evlenmeye razı edilmişse
b)davacının ve altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bir hastalık kendisinden gizlenmişse
4)Kendisinin veya yakınlarından birinin hayatı,namusu,şerefi sağlığına yönelik pek yakın ve ağır bir tehlike ile korkutularak evlenmeye razı edilmiş eş, evlenmenin iptalini dava edebilir.
Mutlak butlanla evliliğin iptali sebeplerinden birinin mevcut olduğu durumlarda süre sınırı olmaksızın dava açılabilir. (M.K.m.145) Ancak nisbi butlanla evlenmenin iptali sebeplerinden biri mevcutsa hak düşürücü süre zarfında dava açılmalıdır. Bu süreler iptal sebebinin öğrenildiği veya korkutucu etkinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak 6 ay ve her halde evlenmenin üzerinden 5 yıl geçmekle düşer.
Evliliğin iptali nedir ve boşanmadan farkları nelerdir? Evlilik iptali ve boşanma, aile hukuku alanına giren kavramlar olsa da iki terim birbirinden farklıdır. Evliliğin iptali, hukuken geçersiz olarak yapılan veya sonradan geçersiz hale gelen bir evliliğin mahkeme kararı ile iptal edilmesidir. Ancak boşanma, hukuken geçerli bir evliliğin kanundaki şartların gerçekleşmesi veya tarafların ortak iradelerinin oluşması halinde evliliğin mahkeme kararı ile sona erdirilmesidir. Evliliğin iptali sebepleri nelerdir? Evliliğin Mutlak Butlanla Sakat Olması Evliliğin Nisbi Butlanla Sakat Olması
Medeni Kanun’da evlilik iptali sebepleri 2 kategoriye ayrılmış olup, evliliğin iptali nedenlerinden birincisi mutlak butlan daha açık bir ifadeyle mutlak geçersizlik sebepleri, diğeri ise nisbi butlan (geçersizlik) sebepleridir.
Evliliğin mutlak butlanla sakat olması halinde cumhuriyet savcısı da dahil olmak üzere evlilikle bir şekilde ilgisi olan herkes tarafından açılabilir. Dolayısıyla mutlak butlan sebebine dayanarak dava açmak için evliliğin bir tarafı olunması gerekmez, bir anne veya baba kendi çocuğunun, ya da bir evlat kendi anne veya babasının evliliğinin mutlak butlanla sakat olması halinde evlilik iptali içi dava açabilir. Medeni Kanun’da belirlenmiş olan mutlak butlan sebepleri şunlardır:
• Eşlerden birinin, evlilik sırasına zaten evli olması,
• Eşlerden birinin, evlilik sırasında sürekli olarak temyiz kudretinden (ayırt etme gücünden) yoksun olması,
• Eşlerden birinin, evlenmeye engel bir akıl hastalığının bulunması,
• Eşler arasında evliliğe engel teşkil edecek bir hısımlık (akrabalık) bulunması.
Nisbi butlan sebepleri, mutlak butlan kadar kamu düzeni nezdinde ciddiyet arz etmeyen ancak evlilik iptali için bir sebep teşkil eden sakatlık halleri olup kanunda gösterilen nisbi butlan sebepleri şunlardır:
• Küçük veya kısıtlının, yasal temsilcisinin izni olmadan evlenmesi,
• Eşlerden birinin, evlilik sırasında geçici olarak temyiz kudretinden (ayırt etme gücünden) yoksun olması,
• Yanılma (evlilik istemediği halde yanılarak evlenme, yanılgı sonucunda istenmeyen kişiyle evlenme ve evlendiği kişinin çok önemli bir niteliğinde yanılgıya düşme halleri)
• Aldatma (evlendiği kişin onur ve namusu konusunda aldatılma veya ağır ve tehlikeli bir hastalığın gizlenmesi sonucunda evlenme halleri)
• Korkutma (kendisinin veya yakınlarının hayatına, sağlığına veya onur ve haysiyetine yönelik ciddi bir tehlike ile korkutulma sonucunda evlenme hali)
Evliliğin iptali aile hukuku alanına giren bir konu olup boşanma avukatı tarafından takip edilmesi gereken özel bir dava türüdür.